Organik ve İnorganik Gübre Uygulamalarının Karabuğdayda Kök Gelişimine Etkisi


Creative Commons License

ÇÜRÜK U., IŞIK M., FERAHOĞLU E., KIRICI S., ORTAŞ İ.

Toprak Su Dergisi, cilt.10, sa.0, ss.41-45, 2021 (Hakemli Dergi) identifier

  • Yayın Türü: Makale / Tam Makale
  • Cilt numarası: 10 Sayı: 0
  • Basım Tarihi: 2021
  • Doi Numarası: 10.21657/topraksu.693276
  • Dergi Adı: Toprak Su Dergisi
  • Derginin Tarandığı İndeksler: TR DİZİN (ULAKBİM)
  • Sayfa Sayıları: ss.41-45
  • Çukurova Üniversitesi Adresli: Evet

Özet

Zengin protein, karbonhidrat, mineral ve vitamin içeriği ile insan beslenmesi açısından son derece sağlıklı olan karabuğday ( Fagopyrum esculentum) bitkisi aynı zamanda hastalık oluşma riskini azaltan gıdalar (fonksiyonel gıdalar) arasında yer alıp özellikle çölyak hastaları tarafından kullanılmaktadır. Karabuğday bitkisinin gelişimini sağlayabilmesi için gelişmiş bir kök sistemine ihtiyacı vardır. Literatürde kök morfolojik özelliklerine ilişkin çok az çalışma olduğu belirlenmiştir. Bu bağlamda çalışmanın amacı; iki farklı karabuğday çeşidinde, organik ve inorganik gübre uygulamalarının bazı bitki kök parametreleri (uzunluk, alan, hacim ve çap) üzerine etkisini araştırmaktır. Deneme Çukurova Üniversitesi, Ziraat Fakültesi Tarla Bitkileri Bölümü Araştırma ve Uygulama Alanında 2019 yılında, bölünmüş parseller deneme desenine göre kurulmuştur. Denemede tescilli Aktaş ve Güneş karabuğday çeşitleri kullanılmıştır. Çalışmada 5 gübreleme uygulaması (Kontrol, Üre, Solucan gübresi, Tavuk gübresi, Sığır gübresi) uygulanmıştır. Karabuğday ekimi Nisan 2019’da yapılmış, Temmuz 2019’da da hasat edilmiştir. Hasat ile birlikte birim m2 alanda bitki kökleri örneklenip yıkandıktan sonra laboratuvarda WinRhizo programı yardımı ile bitki kök morfolojik özellikleri belirlenmiştir. Araştırma bulgularına göre, kök uzunluğu bakımından gübre uygulamalarının arasında istatistiksel olarak önemli bir farklılık saptanmıştır. Kök uzunluğu bakımından en iyi uygulama tavuk gübresi (39.7 km.da-1 ) olurken onu üre (27.8 km.da-1 ) izlemiştir. Kök alanı ve kök hacmi parametreleri yönünden farklı çeşitler ve farklı gübreler arasında ayrıca istatistiksel önemlilik belirlenmiştir. Aktaş karabuğday çeşidinde Güneş çeşidine göre kök gelişiminin arttığı saptanmıştır. Gübre uygulamalarından ise tavuk gübresi ve üre gübre uygulamaları kontrole göre kök gelişimini daha iyi arttırmıştır
The buckwheat ( Fagopyrum esculentum) is very healthy for human nutrition with its rich protein, carbohydrate, mineral and vitamin content. It is also among the functional foods that reduce the risk of disease especially used by celiac patients. The buckwheat plant needs an advanced root system for its healthy growth. It has been found that there is a very few studies in the literature on root morphological characteristics of buckwheat plant. The aim of study is to investigate the effect of organic and inorganic fertilizer applications on two different buckwheat varieties some plant root parameters (length, area volume and diameter). The experiment was established as randomize design in split-plots in 2019 in Cukurova University, Department of Field Crops Research and Application. Aktaş and Güneş buckwheat varieties were used in the experiment. Five different fertilizers (Control, Urea, Worm-manure, Chicken- manure, Cattle-manure) were used. Buckwheat cultivar were cultivated in April 2019 and harvested in July 2019. After harvesting, the roots were sampled, washed and the morphological characteristics were determined by WinRhizo program. In terms of root length, statistically a significant difference was found between the fertilizer treatments. In terms of root length, the best practice was chicken- manure (39.7 km.da -1 ), followed by mineral urea (27.8 km.da-1 ). Statistically significant differences were determined between different buckwheat varieties and different fertilizers in terms of root area and root volume parameters. Aktaş cultivar increased the root growth better than that of Güneş cultivar. Among the fertilizer applications, chicken-manure and urea fertilizer applications increased root growth better than control treatment.