TEHLİKELİ MADDELERİN KARAYOLU İLE TAŞINMASI SÜRECİNDE ORTAYA ÇIKAN ÇEVRESEL RİSKLERİN HATA AĞACI ANALİZİ (HAA) İLE DEĞERLENDİRİLMESİ


YALÇINKAYA N. M., DEMİREL E., SAY N.

Mühendislik Bilimleri ve Tasarım Dergisi, cilt.8, sa.4, ss.973-984, 2020 (Hakemli Dergi) identifier

Özet

Tehlikeli madde taşımacılığı; süreç kapsamındaki taşıma, istifleme, depolama,elleçleme vb. faaliyetlerdeki riskler ve meydana gelebilecek sorunlar göz önünealınarak, yasal çerçevede yürütülmektedir. Karayolları, tehlikeli maddelerintaşınması sırasında kullanılan en temel ulaştırma modudur. Karayoluulaştırmasının bu kapsamda ağırlıklı olarak tercih edilmesi, meydana gelebileceksorunların ve mevcut risklerin etki alanının diğer modlara kıyasla daha fazlaolmasına neden olmaktadır. Bu çalışmada, karayollarında tehlikeli maddetaşımacılığında meydana gelmesi muhtemel çevresel riskler araştırılmıştır. Amaçdoğrultusunda, öncelikle konu ile ilişkili literatür taraması yapılmış ve yasal çerçevearaştırılmıştır. Ardından, uzman deneyimleri ve ramak kala kayıtlarına dayanaraktehlikeli maddelerin taşınması sırasında meydana gelebilecek 4 farklı senaryobelirlenmiş ve kalitatif risk analizi teknikleri arasında yer alan Hata Ağacı Analizi(HAA) yardımıyla süreç değerlendirmeleri yapılmıştır. Çalışmanın sonucunda,senaryolar kapsamındaki hatalı olaylar/davranışlar doğrultusunda halk sağlığınınve çevresel sürdürülebilirliğin desteklenmesine yönelik çözüm önerilerisunulmuştur.
Transportation of dangerous goods is carried out within a legal framework taking into account the risks and potential problems that may ocur within the process (transport, stacking, storage, handling etc.). Highway is used as the fundamental mode of transportation of dangerous goods. Due to road transportation is mainly preferred in this context, it causes problems and potential risks to occur more than other modes. In this study, environmental risks that may occur in the transportation of dangerous goods on highways were investigated. 4 different scenarios that may occur during the transportation of dangerous goods have been determined based on expert experiences and near-miss records. These scenarios have assessed by Fault Tree Analysis (FTA) which is one of the qualitative risk analysis methods. As a conclusion of the study, proposals aiming at public health and environment are given in accordance with the erroneous conditions/behaviors within the scope of the scenarios.