Kozan, Dikilitaş ve Alapınar (Adana) arasında bulunan topraklardaki ağır metal içeriklerinin araştırılması


Tezin Türü: Yüksek Lisans

Tezin Yürütüldüğü Kurum: Çukurova Üniversitesi, Türkiye

Tezin Onay Tarihi: 2023

Tezin Dili: Türkçe

Öğrenci: MUHSİN SAVAŞ

Danışman: Mustafa Akyıldız

Özet:

Yüksek lisans tez çalışmasında, Adana iline bağlı Kozan ilçesinde Dikilitaş ve Alapınar
Mahalleleri arasında yer alan bölgedeki topraklarda bulunan ağır metal miktarlarının tespit edilmesi
amaçlanmıştır. Çalışma alanını temsil edecek noktalardan yüzeyin 5-10 cm altından 23 adet toprak
numunesi alınmıştır. Örneklerin ağır metal içerikleri Atomik Absorbsiyon Spektrofotometre
(A.A.S) cihazı ile ölçülmüştür. Elde edilen veriler CBS veritabanına aktarılarak semboloji ve
dağılım haritaları oluşturulmuştur.
Hg, Pb, Cd, Cr, Zn, Cu, Ni, Fe, Mn, Co, Al, As, elementlerinden Ni ve Co elementi Çevre
Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığının (Toprak Kirliliği Kontrolü Yönetmeliğinde) belirtilen
değerlerinden yüksek çıkmaktadır.
Zenginleşme faktörü (Ef) verilerine göre; Mn, Cu, Cr, Al, As, Hg ve Zn elementlerinde
minimal zenginleşme; Ni, Co elementlerinde orta zenginleşme; Cd ve Pb elementlerinde ise
belirgin bir zenginleşme saptanmıştır.
Kirlilik faktörü (Cf); Mn, Al, As, Cu, Cr, ve Hg elementleri için az kirlenme; Zn elementi
için orta derecede kirlenme; Pb, Ni ve Co elementleri için önemli derecede kirlenme Cd elementi
için ise aşırı derecede kirlenme tespit edilmiştir.
Jeo-birikim indeks verilerine bakıldığında; Dikilitaş-Alapınar arasında kalan bölgeden
alınan toprak numunelerinde Cd elementi için orta derecede kirlenmiş; Hg elementi çok kirlenmiş;
Zn, Mn, Cu, Ni, Co, Cr, Pb, Al ve As elementleri aşırı kirlenmiş olarak bulunmuştur.